Dit zijn de ervaringen van enkele deelnemers van de afdeling Handhaving WWB van een grote gemeente in Nederland.
Ik heb de training van De Leugenacademie als zeer leerzaam ervaren, vooral het bepalen van de ‘baseline’ en de ‘tekenen van bedrog’. In de rollenspellen vond ik het vooral nuttig dat je jezelf terug kon zien.
Inmiddels heb ik een paar gesprekken met klanten gehad over zwartwerken. Hierbij kon ik, aan de hand van de tekenen van bedrog, herkennen dat zij niet de waarheid spraken. Dit werd nog eens ondersteund door de feiten. De manier waarop zij zaten en keken gaf mij nu meer duidelijkheid.
Bij een huisbezoek zie ik een LCD-tv staan van meer van een meter. Ik stel de vraag: “Dat moet wel prettig wedstrijden kijken met zo’n TV”. Hierop schoot de klant direct in de verdediging. “Mijn vriend werkt op een booreiland, enz.”. Veel aangeleerde tekenen van bedrog kwamen naar boven. “Heeft u een feestje gehad?” was een van de volgende vragen nadat ik slingers en ballonnen met de tekst ‘65 jaar’ hadden gezien. De klant was zelf namelijk geen 65 jaar en er zou niemand anders wonen. Hoe zat het dan met die ballonnen? Ook hier konden duidelijk tekenen van bedrog worden waargenomen en deze zaak kon worden opgelost.
Bij een strafrechtelijk vervolg kon een feit worden toegevoegd. “Welke supermarkt zit er tegenover jullie woning?” werd er aan een klant gevraagd (er zat geen supermarkt tegenover). Er kwamen allerlei verhalen over het logo en dat de klant zich de naam niet kon herinneren, maar daar wel boodschappen deed. Na de confrontatie viel klant door de mand. De klant bleek hier niet te wonen.
Bij een verhoor krijgen klanten nu standaard een bekertje water. De tekenen van bedrog die hierop betrekking hebben kunnen nu sneller worden gedetecteerd.
_____________________________________________________________________________
Allereerst: ik denk dat de door De Leugenacademie aangeboden cursus en technieken een klantmanager het beste kunnen helpen. Dan heb je namelijk een groot belang bij het vaststellen of een klant liegt of niet; je gaat namelijk bijna blanco het gesprek in.
Als handhaver heb ik de training zeker wel als nuttig ervaren; een aantal aspecten kende ik al, velen waren echter nieuw. Of het gebodene een verrijking is voor mijn werk: ik denk het wel. Zeker gezien het feit dat wij meer en meer bestuursrechtelijke zaken gaan oppakken. Ook wij zullen dan niet met alle beschikbare informatie op stap moeten gaan en we ons zullen moeten redden met onze eigen kennis en kunde.
Voor de kern van mijn werk, strafrechtelijk onderzoek, is de cursus wat minder van toepassing. Wij gaan in 99 % van de gevallen geheel voorbereid een confrontatie aan, of de klant liegt of niet is eigenlijk van ondergeschikt belang. Toch is het wel de kunst om bij vermoedens van liegen toch die waarheid boven tafel te krijgen. Ons ‘kunstje’ hierin is echter dat wij een leugenachtige verklaring vrijwel altijd weerleggen met feiten. Je zult begrijpen dat het wat moeilijk wordt om in een verklaring op te schrijven dat de klant met zijn schouder beweegt, of iets degelijks!
Ik denk wel dat de geboden technieken een waardevolle aanvulling kunnen zijn in de signalering of iemand liegt. Daarbij vind ik dat alles wat je kunt leren toepassen op dit gebied mooi meegenomen is, het maakt je werk makkelijker, het vergroot je kennis/kunde en het afgeleverde werk wordt kwalitatief beter. Vooralsnog speelt gevoel/intuïtie een grote rol voor mij in de bepaling of iemand de waarheid vertelt of niet. Dat daar een valkuil in zit, besef ik ook. Omdat ik op dit moment een collega begeleid in de opleiding tot sociaal rechercheur, kan ik tijdens verhoren ook eens rustig een verdachte aanschouwen/beschouwen. Vooralsnog beperkt zich dat tot het signaleren van een verandering van de houding van een persoon, wanneer die zich ongemakkelijk gaat voelen, vooral wanneer er concrete vragen worden gesteld. Volgende keer ben ik van plan om, voorafgaand aan een verhoor, 10 punten uit jouw techniekenlijst te pakken en daarop te letten. Op persoonlijk vlak ben ik onbewust ook wat meer gaan letten op gedragingen van mensen tijdens gesprekken. Vooral mijn nogal blufferige zwager is een leuk studieobject, waarbij de techniek van het verzinnen van een feit in een bestaande situatie leuk werkt. Vooral door na het plaatsen van een dergelijke opmerking een stilte laten vallen is interessant: zonder woorden maak je duidelijk dat de ander fout zit.
___________________________________________________________________________
Ik pas de training wekelijks toe tijdens mijn klantgesprekken/intakes. Laatst had ik een jonge man voor me en begon ik met het opnemen van zijn baseline. Hij was erg rustig en zat er ‘relaxed’ bij, totdat we kwamen op het punt woonsituatie.
Toen ik klant vroeg de woning te omschrijven, ging hij anders zitten, zijn hand ging continue richting zijn gezicht (neus) en hij raakte geïrriteerd. Voor mij was duidelijk dat klant loog. Zijn baseline werd zichtbaar anders.
Nader onderzoek maakte voor mij duidelijk dat de woning niet 4 kamers had, maar 2. De woning had niet 2 verdiepingen, maar 1.
Om het geheel af te maken is er een huisbezoek afgelegd en de aanvraag kon terecht worden afgewezen. De signalen waren voor mij aanleiding om nader onderzoek te doen en een huisbezoek te laten afleggen.
___________________________________________________________________________
Ik houd de baseline in de gaten en kijk dan hoe klant reageert als ik andere vragen ga stellen. Klant zou (volgens de tip) in het buitenland verblijven en hier drie kinderen hebben. Op papier was het niet hard te maken dat dat gegeven niet klopte. Ik moest onderzoeken of hij daadwerkelijk in Nederland verblijft. Dit bleek te kloppen: de klant vertoonde geen tekenen van bedrog.
Bent u benieuwd naar de ervaringen van deze gemeente, neem gerust contact met de Leugenacademie op.